Friday, April 20, 2012

មេរៀនទី៧ រូបិយវត្ថុនិងហិរញ្ញប្បទាន

និយមន័យ​ច្បាប់​អន្ដរជាតិ
ច្បាប់អន្ដរជាតិ គឺ​ជា​ច្បាប់​ដែល​គ្រប់​គ្រងទំនាក់​ទំនង​ស្រប​ច្បាប់​រវាង​រដ្ឋ​និង​បុគ្គល​អន្តរជាតិ​ដ៏ទៃ​ទៀត។

និយមន័យ​រដ្ឋ​តាម​ច្បាប់​អន្តរជាតិ
តាម​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​រដ្ឋ​មួយ​ត្រូវ​មាន៖
·         ទឹក​ដី
·         ប្រជាជន
·         រដ្ឋាភិបាល
·         អធិបតេយ្យ​ភាព ឬ​សមត្ថភាព​ដើម្បី​មាន​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ​ដោយ​ឯករាជ្យ

រដ្ឋនិង​រដ្ឋាភិបាល
រដ្ឋ​សំដៅ​លើ​ប្រទេស ឬ​រដ្ឋា​ភិបាល​នៃ​ប្រទេស​នោះ។

រដ្ឋ​និង​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ជា​របស់​តែ​មួយ​ទេ។ រដ្ឋាភិបាល​គ្រាន់​តែ​ជា​តួអង្គ​ដែល​បំពេញ​មុខ​នាទី​ជួស​មុខ​ឲ្យរដ្ឋ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

ប្រជាជាតិ
ប្រជាជាតិ ឬ​ហៅ​ថា​ជាតិ​សំដៅ​លើ​ប្រទេស​មួយ​ជា​ពេសេស​គិត​ទោ​ដល់​ប្រជាជន​ចំនួន​ធំ​ដែល​កំពុង​រស់​នៅ​ក្នុង​ទី​តាំង​មួយ​មាន​រដ្ឋាភិបាល ភាសា​ ទំនៀម​ទម្លាប់​ប្រពៃណី ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​ខ្លួន​ផ្ទាល់​។

រដ្ឋនិង​ប្រជាជាតិ
ប្រជាជាតិ​មួយ​អាច​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា​ជា​រដ្ឋ​ ទោះ​បី​ប្រជាជាតិ​នោះ​មិន​មែន​ជា​រដ្ឋ​ក៏ដោយ។

អង្គ​មួយ​ជា​រដ្ឋ ឬ​មិន​មែន​រដ្ឋ គឺ​ជា​ការ​និយាយ​អំពី​ទំនាក់​ទំនង​ស្រប​ច្បាប់​រវាង​រដ្ឋ​មួយ​ជាមួយ​រដ្ឋ​ដ៏ទៃ​ទៀត។ តាម​ការ​អនុវត្ត​កន្លង​មក ទំនាក់​ទំនង​អាច​កើត​មាន​បាន​អាស្រ័យ​លើ​ការ​ទទួល​ស្គាល់​ភាព​ជា​រដ្ឋ​រវាង​គ្នា​នឹង​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។ នេះមាន​ន័យ​ថា រដ្ឋ​ខ្លះ​អាច​មិន​ទទួល​ស្គាល់ភាព​ជា​រដ្ឋនៃ រដ្ឋ ដ៏ទៃ​ទៀតបាន។ ជា​លទ្ធ​ផល​រដ្ឋ​ទាំង​នោះ​មិន​អាច​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​ស្រប​ច្បាប់​ជាមួយ​គ្នា​ក្នុង​ឋានៈ​ជា​រដ្ឋ​បាន​ឡើយ។

មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ
មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិជា​អ្វី?
មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ ហៅ​កាត់​ថា អាយ​អឹម​អែហ្វ (IMF) គឺ​ជា​អង្គ​ការ​មួយ​ដែល​មាន​សមាជិក ១៨៧​ប្រទេស​ធ្វើការ​ដើម្បី​រក្សារ​សហ​ប្រតិបត្តិការ​រូបិយវត្ថុ​ពិភព​លោក រៀប​ចំ​ស្ថេរភាព​ហិរញ្ញ​វត្ថុ សម្រប​សម្រួល​ពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ លើក​កម្ពស់​ភាព​មាន​ការ​ងារធ្វើ និង​និរន្តភាព​នៃ​ការ​លូត​លាស់​សេដ្ឋ​កិច្ច និង​កាត់​បន្ថយភាពក្រី​ក្រី​ដែល​មាន​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក។

ប្រវត្តិ​កំណើត​ស្ថាប័ន
ងង្គសន្និសីទ​ រយៈពេល​២២ថ្ងៃ (១ដល់​២២ កក្កដា ឆ្នាំ​១៩៤៤) បាន​ព្រមព្រៀង​បង្កើត​ធនាគារ​អន្តរជាតិ​សម្រាប់​ការ​កសាង​ឡើង​វិញ និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ដែល​បច្ចុប្បន្ន​ក្លាយ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ធនាគារ​ពីភពលោក កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទូទៅ​លើ​ពន្ធ​គយ​ និង​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ

លទ្ធផល​នៃ​អង្គ​សន្និ​សីទ គឺ​ការ​បង្កើត​បាន ការ​គ្រប់​គ្រង​អត្រា​ប្ដូរ​បា្រក់​តាម​ប្រព័ន្ធ​ប៊្រីតុន​វូដស៌ (Bretton Woods) ដែល​បាន​អនុវត្ត​រហូត​ដល់​ដើម​ទសវត្ស​រ៌​ឆ្នាំ ១៩៧០។ ការ​គ្រប់​គ្រង​អត្រា​ប្ដូរ​បា្រក់​តាម​ប្រព័ន្ធ​ប្រ៊ីតុនវូដស៌ មាន​លក្ខណៈ​សម្គាល់​បួន​យ៉ាង​ដូច​ខាង​ក្រោម៖
1.    ការ​ប្ដូរ​ប្រាក់​តាម​របប​អត្រា​ចង​ភ្ជាប់មួយ​ប្រភេទ​ដែល​ជា​បន្សំ​រវាង​អត្រា​ប្ដូរ​ប្រាក់​សេរី​និង​អត្រា​ប្ដូរ​បា្រក់​ថេរមិន​អាច​ប្ដូរ​បាន
2.    មាន​ប្រព័នធានា​សម្រាប់​ការ​ផ្គត់​ផ្គង់​រូបិយវត្ថុ​បម្រុង​ដោយ​គ្រប់​គ្រាន់
3.    មាន​បម្រាម​ចំពោះ​ការ​រើសអើង​រូបិយវត្ថុ ឬ​និយតកម្ម​ក្នុង​ការ​ប្ដូរ​ប្រាក់​ដើម្បី​ចៀស​វាង​ប្រភេទ​សង្គ្រាម​សេដ្ឋកិច្ច​ដែល​បាន​កើត​មាន​ឡើង​ពី​ទសវត្សរ៌​ឆ្នាំ​១៩៣០
4.    គឺ​ជា​វេទិកា​សម្រាប់​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​អំពី​បញ្ហារូបិយវត្ថុ

ក្រោយ​ពី​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​របៀ​គ្រប់​គ្រង​អត្រាប្ដូរ​បា្រក់​តាម​ប្រព័ន្ធ​ប្រ៊ីតុនវូដស៌ ដើម​ទសវត្សរ៌​ឆ្នាំ​៧០ មូល​និធិអន្តរជាតិ​ប្ដូរ​ទិស​ដៅ​ការ​ងារ​របស់​ខ្លួន ដោយ​ផ្ដោត​សំខាន់​លើ​ការ​ងារ​ទ្រទ្រង់​ហិរញ្ញវត្ថុ ដែល​ឧបត្ថម្ភ​ជា​ប្រាក់​កម្ចី​ដល់​បណ្ដា​ប្រទេស​សមាជិក​ដែល​មាន​បញ្ហា​ក្នុង​ការ​ទូទាត់​ថ្លៃ​ទំនិញ​ដោយ​ទិញ​ពី​បណ្ដា​ប្រទេស​នានា ដែល​នាំ​ទៅ​ដល់​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់​ស្ថេរភាព​រូបិយវត្ថុ​និង​ផ្ដល់​ការ​ឧបត្ថម្ភ​សម្រាប់​ជញ្ជីង​ទូទាត់​ទៅ​ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍ។

ភារកិច្ច​ចម្បង
ភារកិច្ច​ចម្បង​ និង​ជា​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​សំខាន់​បំផុត​របស់​អាយ​អឹម​អែហ្វ គឺ​ត្រូវ​ផ្ដល់​កម្ចី​ដល់​បណ្ដា​ប្រ​ទេស​ជា​សមាជិក​ទាំង​ឡាយ​ដែល​ជួប​វិបត្តិ​អតុល្យភាព​ក្នុង​ការ​ចំណាយ។

រចនាសម្ព័ន្ធ​គ្រ​ប់​គ្រង​និង​ការ​ងារ​ប្រ​ចាំ​ថ្ងៃ​
រចនា​សម្ព័ន​គ្រប់​គ្រង​របស់​អាយ​អឹមអែហ្វ
1.    ក្រុមប្រឹក្សាអភិបាលៈ គឺ​ជា​អង្គភាព​ខ្ពស់​បំផុត​របស់​អាយ​អឹម​អែហ្វ​សម្រាប់​ការ​ធ្វើ​សេចក្ដី​សម្រេច។
2.    ក្រុម​ប្រឹក្សា​ប្រតិបត្តិៈ មាន​សមាជិក​២៤​រូប​ដែល​មាន​ភារៈមើល​ការ​ខុស​ត្រុវ​កិច្ច​ការ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​អាយអឹមអែហ្វ។
3.    នាយក​គ្រប់គ្រងៈ ជា​អ្នក​នាំ​មុខ​បុគ្គលិក​និង​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ប្រតិបត្តិ។

ការ​ងារ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​អាយ​អឹម​អែហ្វ
·         ឃ្លាំ​មើល​ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​ជា​សមាជិក ដើម្បី​ដាស់​តឿន​ឲ្យ​ស្វែង​រក​និង​ពង្រីក​ចំណេះដឹង​និង​បទពិសោធ និង​ដើម្បី​ផ្ដល់​ការ​ណែនាំ​ខាង​គោល​នយោបាយ
·         ផ្ដល់​ប្រាក​កម្ចី​ដល់​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​ការ​លំបាក ព្រម​ទាំង​ផ្ដល់​ជំនួយ​ផ្នែក​បច្ចេកទេស និង​ការ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​ដើម្បី​ជួយ​កែ​លម្អ​ការ​គ្រប់​គ្រង​សេដ្ឋកិច្ច
·         ធើ្វការ​ជាមួយ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នានា ដើម្បី​ជម្រុញ​ការ​រីក​លូត​លាស់ និង​កាត់​បន្ថយ​ភាព​ក្រីក្រ ហើយ​ក៏មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​ក្រុម ឬ​អង្គការ​ដែល​ផ្ដល់​ដំបូន្មាន សង្គម​ស៊ីវិល និង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ ដើម្បី​ការ​ផ្សារ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ផង​ដែរ

ជំនួយ​បច្ចេក​ទេស និង​ហិរញ្ញ​ប្បទាន
អង្គការ​អាយអឹម​អែហ្វ​កំពុង​ធ្វើ​ការ​ងារ​លើ​វិស័យ​នាំ​មុខ​សំខាន់ៗ​ជាច្រើន​ ដើម្បី​ជួយ​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ក្នុង​ការ​ប្រយុទ្ធ​នឹង​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ពិភពលោក។

ជំនួយ​ផ្នែក​បច្ចេកទេស
ផ្ដល់​ដំបូន្មាន​ផ្នែក​គោលនយោបាយ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​និង​តំបន់​ទាំង​ឡាយ។

ហិរញ្ញ​ប្បទាន
·         ផ្ដល់កម្ចី​ដល់​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ដែល​មាន​កង្វល់​ដោយ​បញ្ហា​ចំណាយ​អន្តរជាតិ ហើយ​មិន​អាច​រក​ថវិកា​ឲបាន​គ្រប់​គ្រាន់​តាម​លក្ខខណ្ឌ​ដែល​មាន
·         ជំនួយ​ផ្នែក​ថវិកា​ត្រូវ​បាន​កំណត់​ដើម្បី​ជួយ​ប្រទេស​ទាំងនោះ​ឲរក្សា​បាន​នូវ​ស្ថេរភាព​ម៉ាក្រូ​សេដ្ឋកិច្ច​តាម​រយៈ​ការ​កសាង​ឡើ​ង​វិញ​នូវ​ទុន​បម្រុង​អន្ដរជាតិ ការរក្សា​លំនឹង​រូបិយប័ណ្ណ និង​ការ​ចំណាយ​ក្នុង​កា​រនាំ​ចូល
·         ផ្ដល់​កម្ចី​សម្បទាន​ដល់​ប្រទេស​ដែល​មាន​ចំណូល​ទាប ដើម្បី​ជួ​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​និ​ងកាត់​បន្ថយ​ភាព​ក្រី​ក្រ

Hari 7

Hari 6

Hari 5

Wednesday, April 11, 2012

ជំពូកទី២ ហិរញ្ញវត្ថុនិងធនាគារ

មេរៀនទី ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ



និយមន័យ
គោលនយោបានរូបិយវត្ថុៈ គឺជាឧបករណ៌មួយប្រភេទរបស់នយោបាយម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចដែលមានស្លឹមសារទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រង ការផ្គត់ផ្គង់រូបិយវត្ថុនិងឥណទានគិតជាចំនួនសរុបក្នុងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ គឺសំដៅលើការព្យាយាមរក្សាលំនឹងសេដ្ឋកិច្ចឲ្យមានដំណើរការផលិតកម្មពេញលេញ និងគ្មានអតិផរណា។

រចនាសម្ព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ គឺប្រព័ន្ធដែលគ្របដណ្ដប់លើស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងនោះមានធនាគារកណ្ដាល ធនាគារពាណិជ្ជកម្ម ធនាគារអភិវឌ្ឍ ផ្សារទុន និងស្ថាប័នឧបករណ៌ហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗទៀត។  វាបង្ហាញឲ្យឃើញពីរបៀបរៀបចំស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ និងគោលនយោបាយនិយ័តកម្មដែលជាតម្រូវការចំាបាច់ក្នុងការធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូលមានដំណើរការកាន់តែល្អប្រសើរឡើង។

ដំណើរការប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុនិងការផ្ដល់សេវាកម្មសំខាន់ៗ
ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនភាគច្រើនមានប្រព័ន្ធពីរដែលមានលក្ខណៈស្របគ្នាសម្រាប់កៀងគរ និងបែងចែកធនធានសេដ្ឋកិច្ច គឺប្រព័ន្ធសារពើពន្ធ និងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ។
·         ប្រព័ន្ធសារពើពន្ធៈ មានតួនាទីគ្រប់គ្រងពន្ធដារ និងចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។ តាមរយៈប្រព័ន្ធសារពើពន្ធនេះ រដ្ឋាភិបាលអាចប្រមូលពន្ធពីគ្រួសារ និងសហគ្រាសផ្សេងៗហើយធ្វើការចំណាយមូលនិធិដែលប្រមូលបាននេះដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈការអនុវត្តគម្រោងផែនការផ្សេងៗរបស់រដ្ឋ ដូចជាការសាងសង់ ជួសជុលផ្លូវថ្នល់ និងស្ពានជាដើម។
·         ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុៈ មានតួនាទីកៀងគរប្រាក់បញ្ញើដោយស្ម័គ្រចិត្ត ហើយបែងចែកប្រាក់បញ្ញើទាំងនោះទៅឲ្យសហគ្រាស អង្គភាពទាំងឡាយណាដែលមានបំណងវិនិយោគទុន។

សេវាសំខាន់ៗ៣យ៉ាងរបស់ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុគឺ ការរៀបចំមធ្យោបាយទូទាត់ ការកៀងគរធនធាន និងការបែងចែកធនធាន

ការរៀបចំមធ្យោបាយទូទាត់
មធ្យោបាយទូទាត់ត្រូវតែមានលក្ខណៈទំនើប នៅពេលពាណិជ្ជកម្មក្នុងប្រទេសមានការរីកកាន់តែទូលាយពីពាណិជ្ជកម្មក្នុងស្រុកទៅកាន់ពាណិជ្ជកម្មក្នុងតំបន់ ឬពីពាណិជ្ជកម្មជាតិទៅកាន់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។

ការកៀងគរមូលនិធិ
ការកៀគរមូលនិធិ គឺការប្រមូលប្រាក់សន្សំដោយស្ម័គ្រចិត្តក្រោមរូបភាពជាទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់បង្កើតទុនវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្ម។

ទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុអាចជាធនធានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មដែលរកបានតាមរយៈការចេញលក់មូលប័ត្រទីផ្សារមានដូចជា សន្លឹកហ៊ុន ប័ណ្ណបំណុល ប័ណ្ណរតនាគារ ប្រកាសនីយប័ត្របំណុល ប័ណ្ណឥណទេយ្យ គណនីឥណទេយ្យជាដើម។

ភាពទាក់ទាញនៃទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុ
ទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុមានភាពទាក់ទាញតាមរយៈការរំលេចឲ្យឃើញភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ លទ្ធភាពប្រើប្រាស់និងទិន្នផលធៀបរវាងទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុ ទ្រព្យសកម្មផ្សេងៗទៀតជាមួយនឹងកម្រិតហានិភ័យក្នុងការថែរក្សាទ្រព្យធនទាំងនោះ។

ទិន្នផលទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុ
ទិន្នផលទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុប្រែប្រួលទៅតាមថ្លៃ។ ប្រសិនបើថ្លៃកើនឡើងនោះបរិមាណទំនិញ សេវាដែលអាចទិញបានដោយព្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុនឹងថយចុះ។

អ្វីដែលជាកង្វល់របស់ប្រជាជននោះគឺ ទិន្នផលពិត និងអត្រាការប្រាក់ពិត ទិន្នផលពិតគឺផលដករវាងទិន្នផលមានតែនាមនិងបម្រែបម្រួលថ្លៃ។ អត្រាការប្រាក់ពិត គឺផលដករវាងអត្រាការប្រាក់មានតែនាម និងបម្រែបម្រួលថ្លៃ។ ដូចនេះក្នុងការផ្ដល់ទិន្នផលទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុ គេត្រូវគិតគូរពីបម្រែបម្រួលថ្លៃនិងកម្រិតឥទ្ធិពលរបស់វាទៅលើតម្លៃទ្រព្យធនហិរញ្ញវត្ថុ។

កម្រិតហនិភ័យ
ជាទួទៅ កម្រិតហានិភ័យមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងការកាន់កាប់ទ្រព្យសកម្មហិរញ្ញវត្ថុ។ នៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍ រូបិយប័ណ្ណ និងប្រាក់បញ្ញើក្នុងធនាគារពាណិជ្ជកម្មនានាជាទ្រព្យធនដែលគ្មានមានហានិភ័យទាប។

ឥណទេយ្យភាគហ៊ុនសហគ្រាសៈ គឺជាមូលប័ត្រផ្ដល់សិទ្ធិដល់ម្ចាស់ភាគហ៊ុន ឬអ្នកកាន់ប័ណ្ណបំណុលក្នុងការទារបំណុលដោយតម្រូវឲ្យក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មទូទាត់សងភាគលាភដែលក្រុមហ៊ុនជំពាក់ ការប្រាក់ប្រាក់កម្ចីដែលដល់កំណត់សង។

ឥណទេយ្យហិរញ្ញវត្ថុៈ គឺជាបំណុលកាតព្វកិច្ចដែលសាជីវកម្មត្រូវទូទាត់ភាគលាភ ដល់ម្ចាស់ភាគហ៊ុន និងទូទាត់ការប្រាក់ព្រមទាំងប្រាក់ដើមនៃបំណុលដែលត្រូវដល់ពេលកំណត់សងដល់អ្នកាន់ប័ណ្ណបំណុល ម្ចាស់បំណុលផ្សេងៗដែលមានជាប់ជាមួយនឹងកម្រិតហានិភ័យ។

ការបែងចែកធនធាន
ប្រទេសផ្សេងគ្នាជ្រើសរើសដំណោះស្រាយផ្សេងគ្នាចំពោះបញ្ហាបែងចែកធនធាន។ រដ្ឋក្នុងបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍជាច្រើនតែងផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការធ្វើអន្ដរាគមន៌ក្នុងការបែងចែកធនធាន។

នៅក្នុងករណីមានការអនុញ្ញាតឲ្យស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុធ្វើសេចក្ដីសម្រេចអំពីរបៀបបែងចែកឥណទាន  គេនឹងបែងចែកធនធានដែលមានទៅឲ្យសហគ្រាសណាដែលមានអត្រាចំណូលហិរញ្ញវត្ថុខ្ពស់ជាងគេ ពោលគឺសហគ្រាសដែលមានមូលដ្ឋានប្រាក់ចំណេញខុសគ្នាពីអត្រាចំណូលសេដ្ឋកិច្ច មានន័យថា ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុបែបវិមជ្ឈការអាចបែងចែកឥណទានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធិភាពទៅឲ្យគម្រោងវិនិយោគ តែក្នុងករណីដែលថ្លៃវត្ថុធាតុដើមនិងថ្លៃផលិតផលមានលក្ខណៈសមស្របប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះការវិនិយោគខ្លះអាចចំណេញដោយសារតែមានការឧបត្ថម្ភយ៉ាងច្រើនដល់តម្លៃវត្ថុធាតុដើមដែលសហគ្រាសប្រើប្រាស់ក្នុងការវិនិយោគប៉ុណ្ណោះ។

មូលហេតុដែលនាំឲ្យមានការអន្ដរាគមន៌ពីរដ្ឋក្នុងការបែងចែកហិរញ្ញវត្ថុ គឺដោយសារទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុមិនមានដំណើរការពេញលេញ។ ភាពមិនពេញលេញពីរយ៉ាងដែលកើតមានក្នុងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុភាគច្រើន៖
·         ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានមូលដ្ឋានក្នុងទីប្រជុំជនមិនចង់ផ្ដល់កម្ចីទៅឲ្យផ្នែកកសិកម្ម។
·         រដ្ឋធ្វើអន្ដរាគមន៌ក្នុងការបែងចែកឥណទានជាទូទៅក្នុងគោលបំណងលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការផ្ដល់មូលនិធិចំពោះផ្នែក តំបន់ដែលមានអាទិភាពខ្ពស់។

ប្រភេទផ្សេងៗនៃស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ និងតួនាទី
ធនាគារកណ្ដាល
ធនាគារកណ្ដាមានតួនាទី៖
·         ទទួលខុសត្រូវក្នុងការគ្រប់គ្រងឥណទាន និងរូបិយវត្ថុសរុបក្នុងប្រព័ន្ធទាំងមូល
·         គ្រប់គ្រងនិងត្រួតពិនិត្យស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុដ៏ទៃទៀតដោយប្រុងប្រយ័ត្នដើម្បីធានាថាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុនានាបានគោរពតាមច្បាប់ និងមានការគ្រប់គ្រងដើម្បីភាពរឹងមាំ និងសុខុមាលភាព ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុរបស់ខ្លួន
·         គ្រប់គ្រងអត្រាការប្រាក់ដែលជាការរួមចំណែកគ្រប់គ្រងអតិផរណា

ធនាគារពាណិជ្ជ
ធនាគារពាណិជ្ជ គឺជាស្ថាប័ន​​ហិរញ្ញវត្ថុធំៗដែលជាអ្នកបង្កើតដ៏សំខាន់នូវប្រាក់បញ្ញើតាមតម្រូវការប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់ និងប្រាក់បញ្ញើសន្សំ។

ធនាគារអភិវឌ្ឍន៌
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៌ មានច្រើននៅតាមបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។ ស្ថាប័ននេះមានតួនាទីតិចតួចក្នុងការប្រមូលប្រាក់បញ្ញើ។ ធនាគារអភិវឌ្ឍទទួលខុសត្រូវក្នុងការផ្ដល់ទ្រព្យសកម្មរយៈពេលវែងឲ្យវិនិយោគិន តាមរយៈការផ្ដល់កម្ចីរយៈពេលវែងជាមួលដ្ឋានហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ការវិនិយោគ។ ជាទូទៅធនាគារអភិវឌ្ឍន៌ ពុំសូវទទួលជោគជ័យក្នុងការប្រមូលទុនទេ លើកលែងទុនដែលបានមកពីរដ្ឋ និង​​ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុពហុភាគី។

ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង និងក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗ
នៅប្រទេសភាគច្រើន មានប្រភេទស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗទៀត ដូចជាក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង ក្រុមហ៊ុនហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រុនហ៊ុនភតិសន្យា (ក្រុនហ៊ុនស៊ីឈ្នួល)ជាដើម។

ទីផ្សារមូលប័ត្រ
ទីផ្សារមូលប័ត្រ គឺជាប្រភេទហិរញ្ញវត្ថុដែលមិនឆ្លងកាត់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ប៉ុន្ដែពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់ទៅនឹងការផ្ដល់កម្ចី និងកម្ចីសម្រាប់ការផ្ដល់វិនិយោគ។

ទីផ្សារមូលប័ត្រ ទីផ្សារភាគហ៊ុន គឺជាទីកន្លែងដែលដឹកនាំមូលនិធិក្រោមរូបភាពលក់ទិញភាគហ៊ុនពីបុគ្គល អង្គភាពអាជីវកម្មដែលគ្មានឳកាសប្រើប្រាស់វា ដើម្បីផ្ដល់ទុនវិនិយោគឲ្យបុគ្គល អង្គភាពអាជីវកម្មដែលមានឳកាសវិនិយោគតែពួកគេខ្វះទុន។

បណ្ដាញផ្សេងៗ
ឥណទានពាណិជ្ជកម្ម គឺជាប្រភពហិរញ្ញវត្ថុមួយផ្សេងទៀត (ការទិញទំនិញជំពាក់)

ទិដ្ឋភាពមួយទៀតអំពីការផ្ដល់ឥណទានគឺប្រព័ន្ធឲ្យខ្ចីប្រាក់ក្រៅផ្លូវការ។ ការចងការប្រាក់ គឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃហិរញ្ញវត្ថុក្នុងសហគមន៌ជនបទ។

ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៃប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ
ថ្លៃដើមសេវាហិរញ្ញវត្ថុ
មធ្យោបាយដើម្បីបង្កើនការកៀងគរមូលធនក្នុងស្រុក គឺការធ្វើឲ្យអត្រាការប្រាក់ជាក់ស្ដែងខ្ពស់ជាងមុនដែលធ្វើឲ្យមានការទាក់ទាញអ្នកផ្ញើប្រាក់ក្នុងស្រុកឲ្យងាកមករក្សាទ្រព្យធននៅក្នុងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ។

ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ធានា​ជោគ​ជ័យ
ដើម្បីធានា​ជោគជ័យ ប្រព័ន្ធ​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​ត្រូវ​មាន​ព័ត៌មាន​អំពី​ប្រព័ន្ធ​គណនី​និង​សវនកម្ម គោលការណ៌​ច្បាប់ និយ័តកម្ម បម្រុង​ប្រយ័ត្ន និង​ការ​ត្រួតពិនិត្យ​ហិរញ្ញវត្ថុ។
1.    ព័ត៌មានៈ អំពី​ប្រព័ន្ធ​គណនេយ្យ និង​សវនកម្ម
2.    កិច្ច​សន្យាហិរញ្ញវត្ថុៈ គឺ​ជា​កិច្ច​សន្យា​មាន​កាល​កំណត់ ពោលគឺ​រូបិយវត្ថុ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ឲ្យខ្ចីសម្រាប់​​រយៈពេល​មួយ​ជាកំណត់ មិន​ត្រូវ​ទារ​ឲ្យ​សង​មុន​កាលកំណត់ឡើយ
3.    បទបញ្ជាប្រុងប្រយ័ត្នៈ គឺ​ជា​វិធានការណ៌​ដែល​ដាក់​ចេញ​ដោយ​ធនាគារ​កណ្ដាល​ដើម្បី​គ្រប់​គ្រង​ប្រតិបត្តិការ​របស់​ស្ថាប័ន​ហិរញ្ញ​វត្ថុ។
4.    អត្រាការ​ប្រាក់​ជា​ថ្លៃៈ អត្រា​ការ​ប្រាក់ គឺ​ជាថ្លៃ​ដែល​ត្រូវ​ទទួល​បាន ឬ​ចំណាយសម្រាប់​​ការ​វិនិយោគ ឬ​ប្រើប្រាស់​មូលនិធិ​នៅក្នុង​ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ។
5.    ការ​បងើ្កត​ទីផ្សារ​ហិរញ្ញវត្ថុៈ វា​មាន​ការ​លំបាក​ច្រើន​ក្នុង​ការ​បង្កើត​ទីផ្សារ​ហិរញ្ញ​វត្ថុ តែ​គេ​អាច​ចាប់​ផ្ដើម​ពី​ការ​បង្កើត​ទីផ្សារ​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​ដែល​ងាយ​បង្កើត​ជាង​គេ​បំផុតគឺ​ ទីផ្សារ​ប័ណ្ណ